Skip to main content

Kümes hayvanlarında kuş gribi nasıl önlenir?

Kuş gribi virüsleri, enfekte kuşlarla doğrudan temas veya kontamine olan yem, su, ekipmanlar ve giysiler yoluyla yayılır.

Kuş gribi (influenza) haberleri dünya çapında yeniden ortaya çıkmaktadır. ABD'de H7N3 vakaları doğrulanmıştır; H5N8 Polonya, Macaristan, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Ukrayna ve Almanya'da rapor edilirken, H5N6 ve H5N1 Vietnam ve Filipinler'de tespit edilmiştir. Bu ülkeler kuş gribi virüsünün yayılmasını önlemek için bu yıl şimdiye kadar binlerce tavuk itlaf etmiştir. Bu makale ile, kuş gribinin belirtisi ve semptomlarını, kümes hayvanlarına bulaşmasının nasıl önleneceği ve kuşlarda kuş gribi tedavisi hakkında daha fazla bilgi öğrenebilirsiniz.

Kümes hayvanlarında kuş gribinin belirtisi ve semptomları

Kuş gribi, hem yabani hem de evcil kuşları enfekte edebilen influenza tip A virüslerinin neden olduğu bir hastalıktır.

Kümes hayvanlarında iki klinik grip virüsü türü vardır; Yüksek patojenik (HP) ve düşük patojenik (LP). HP, kuş gribi türleri kanatlı sürüleri arasında hızla yayılabilir ve çoklu organ yetmezliğine ve ani, yüksek ölüm oranlarına neden olabilir. Kuş gribinin LP türleri ise asemptomatik enfeksiyonlar, solunum yolu hastalıkları veya yumurta üretimindeki düşüşler şeklinde kendini gösterir.

Kümes hayvanlarında kuş gribinin varlığını gösteren belirtiler şunlardır:

  • Gaga altındaki ibik, ibik ve bacaklarda mor renk değişikliği
  • Kafa, göz kapakları, ibik, gaga altı ibik ve iç dizlerde şişme
  • Yumuşak kabuklu veya şekilsiz yumurtalar
  • Azalan yumurta üretimi
  • Enerji, iştah ve koordinasyon eksikliği
  • İshal
  • Burun akıntısı
  • Öksürme veya hapşırma
  • Karışık tüyler

Kümes Hayvanlarında kuş gribi nasıl önlenir

Kuş gribi virüsleri, enfekte kuşlarla doğrudan temas veya kontamine olan yem, su, ekipmanlar ve giysiler yoluyla yayılır. Bu nedenle, biyogüvenlik, çiftlik düzeyinde ilk ve en önemli önleme aracıdır.

Kümes hayvanı üreticilerinin, virüsün sürülerine bulaşmasını önlemek için aşağıdaki tavsiyelere uymaları gerekir:

1. Yabani kuşları çekecek unsurlardan kaçının:

  • Durgun suyu kaldırın: Suyun ortak kullanımını önlemek için suyu sınıflandırın; yaban hayvanları tarafından kullanılan suyun etrafında yürümekten veya ekipmanlarınızı taşımaktan kaçının.
  • Besin kaynaklarını azaltın: Yaban hayvanlarını beslemeyin; yemliği temiz bir altlık üzerine yerleştirin, yem depolama alanı için hızlı temizlik yapın; sık sık çimleri biçin ve yere düşen meyveleri uzaklaştırın.
  • Atıkları örtün: Kullanılmış çöpleri ahırların yakınına yığmayın; çöp bidonlarını uygun şekilde kapatın, ölü hayvanları örtülü şekilde saklayın.

2. Yaban hayvanlarının erişimini engelleyin: Kovucu jel veya kuş tüneme engelleyici teli gibi dışlayıcı ağ, perdeler ve tüneme caydırıcıları kurun.

3. Yaban hayvanları için caydırıcılar ekleyin: Korkutma cihazlarını sık sık hareket ettirin ve değiştirin.

4. Kümes hayvanlarını yaban kuşlarının uğrak yerlerinden uzak tutun: Tavuklarınızı yüksek risk olduğu zamanlarda içeride tutun. İçeri giremiyorlarsa, yabani kuşların yemlerine ve su kaynaklarına erişememesine dikkat edin.

5. Açıklık bırakmayın: Açık hava koşularında küçük çiftlik tavuğu sürüleri gibi yabani kuşlarla temas edebilecek tavukları koruyun.

6. İnsanların ve ekipmanların kümeslere erişimini kontrol altında tutun: Bölgede kontamine yabani kuşlar varsa, kümes hayvanlarının tutulduğu alanlarda insanların, araçların veya ekipmanların hareketini azaltın. Sürünüzle temastan önce ve sonra kıyafetlerinizi değiştirin ve ziyaretçilerin de aynısını yaptığından emin olun.

7. Çiftlik alanının, kümeslerin, ekipmanların, araçların ve ayakkabıların sanitasyonunu sağlayın: Düzenli olarak dezenfekte edin. Ticari kümes hayvanı sahipleri için, bir üretim döngüsünün sonunda kümesleri temizleyin ve dezenfekte edin. Kuşlarla temastan önce ve sonra ellerinizi yıkayınız.

8. Sürüye hastalık durumu bilinmeyen tavukların girmesini önleyin: Tavukları yalnızca hastalıksız olduklarını doğrulayabilecek kaynaklardan edinin. Ardından, sağlıklı olduklarından emin olmak için yeni tavukları iki hafta boyunca ayrı odalarda karantinaya alın.

9. Tavukların hastalık ve ölümünü bildirin: Herhangi bir endişeniz varsa bir veterinere başvurun. Hastalık doğrulanırsa, hızlı eylemler bölgedeki diğer sürülerin korunmasına yardımcı olacaktır.

10. Gübreyi ve ölü kümes hayvanlarını uygun şekilde atın.

11. Gözetlemeyi sürdürün: Asgari bir kılavuz olarak damızlık sürüsü izleme ve test protokolleriyle ilgili yerel yönetmeliklere uyun.

Kümes hayvanlarında kuş gribi tedavisi

Antiviral bileşiklerle tedavi onaylanmamış veya önerilmemektedir. Önleme olarak bir izleme sistemine ve biyogüvenlik önlemlerine sahip olmak en iyisidir.

Hastalığın tespit edilmesi durumunda, hastalığı kontrol altına almak ve ortadan kaldırmak için yaygın olarak bir itlaf politikası kullanılır. Bir itlaf politikası oluştururken, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE) şunları önermektedir:

  • Enfekte olmuş ve maruz kalan tüm hayvanların insancıl imhası.
  • Ölü hayvanların ve tüm hayvansal ürünlerin uygun şekilde imha edilmesi.
  • Potansiyel olarak enfekte olmuş veya maruz kalmış kümes hayvanlarının gözetimi ve takibi.
  • Kümes hayvanlarının ve risk altındaki araçların hareketi üzerinde sıkı karantina ve kontroller.
  • Enfekte tesislerin kapsamlı dekontaminasyonu.
  • Yeni stok girişinden önce en az 21 günlük bir süre bırakılması

Aşılama, diğer kontrol yöntemleriyle birlikte kullanıldığında eradikasyon programlarını desteklemek için güçlü bir araç olabilir. Bulaşma oranını azaltmak için acil aşı kullanmak, önleyici itlafa alternatif olarak risk altındaki sağlıklı sürülerin duyarlılığını azaltabilir.

Bunları biliyor musunuz?

  • Çiğ kümes hayvanı etlerini hijyenik olarak işlemelisiniz ve yemeden önce tüm kümes hayvanları ve kümes hayvanları ürünlerini (yumurta dahil) iyice pişirmelisiniz.
  • Kuş gribi A virüsleri genellikle insanları enfekte etmese de enfekte kuşlarla veya kuş gribi virüsleriyle kontamine olan yüzeylerle korunmasız temastan sonra insanlarda bu virüslerin neden olduğu nadir enfeksiyon vakaları bildirilmiştir. (CDC, 2017). 
  • H5N1, oldukça patojenik bir kuş gribi (HPAI) virüsüdür. Kümes hayvanları ve insanlar için ölümcüldür. İlk insan vakası 1997'de görülmüştür. Kasım 2003'ten bu yana H5N1, enfekte olmuş kişilerin%50'sinden fazlasını öldürmüştür (WHO, 2020).
  • H1N1 domuz gribidir. Aynı zamanda ölümcül olmasına rağmen, bir kuş gribi olan H5N1'den tamamen farklıdır.
  • H7N9 kuş gribi, İnfluenza Risk Değerlendirme Aracı tarafından pandemiye neden olabilecek en büyük potansiyele sahip olduğu gibi, eğer insandan insana devamlı bulaşırsa, potansiyel olarak halk sağlığını ciddi şekilde etkileyecek en önemli riski oluşturduğu şeklinde derecelendirilmiştir.
  • İnsanlara genellikle enfekte kuşlarla yakın temas yoluyla bulaşır. Kuşlar grip virüsünü dışkılarıyla saçarlar. Bu nedenle kuş dışkısı ile temas olası bir bulaşma yoludur.

Referanslar

Dünya Sağlık Örgütü (2020), DSÖ'ye bildirilen kuş gribi A(H5N1) için doğrulanmış insan vakalarının kümülatif sayısı, 2003-2020, 28 Şubat 2020 tablosu

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (2017), İnsanlarda Kuş Gribi A Virüs Enfeksiyonları

Loading...