Evcil Hayvan Mamalarındaki Mikotoksinler: Köpekler ve Kediler İçin Riskleri Bilin

Mikotoksin tehdidi, evcil hayvan endüstrisi için yeni bir şey değil. Ancak, daha önce hiç bu kadar yaygın ve halka açık olmamıştı. Son zamanlarda, evcil hayvan mamalarındaki mikotoksinlerin gerçekliği, ABD'de aflatoksin zehirlenmesi nedeniyle 70’ten fazla köpeğin ölümü ve 80'den fazla hastalığın ortaya çıkmasıyla kendini gösterdi. Bu, sorunun kaynağı tespit edildikten sonra evcil hayvan gıda ürünlerinin büyük bir kısmının geri çağrılmasına neden oldu (FDA, 2021).

Evcil hayvan maması üreticileri, gelen malzemelerdeki ve bitmiş evcil hayvan mamalarındaki mikotoksinler için katı test prosedürlerini uygulasalar ve içerik seçiminde katı kalite ve güvenlik uygulamalarına sahip olsalar bile görünüşte güvenli içerik maddelerinde tam olarak neyin saklandığını bilmek konusunda sorunlar yaşayabilir.

Tahıl işleme, numune alma hatası, analitik yöntemler, sinerjik etkileşimler ve saklama koşulları, mikotoksinleri doğru bir şekilde tespit etmeye çalışırken evcil hayvan maması üreticisine zorluklar çıkarabilir. Aflatoksin zehirlenmesi gibi rahatsız edici olaylar, tahıl ve yem üreticilerinin hangi mikotoksinlerle karşılaşma olasılıklarının daha yüksek olduğunu, bu mikotoksinlerin hangi riskleri masaya getirdiğini ve bunları en iyi nasıl yöneteceklerini bilme ihtiyacını daha da vurgulamaktadır.

Aflatoksin Nedir?

Mikotoksinler, küf veya mantar tarafından üretilen maddelerdir. Aflatoksin, özellikle yeşilimsi sarı küf Aspergillus flavus (A. flavus) tarafından üretilen bir metabolittir ve dört farklı suşta gelir: B1, B2, G1 ve G2. Bunların en zehirlisi olan aflatoksin B1, karaciğer fonksiyonunu ve bağışıklık tepkisini olumsuz yönde etkileyebilen bir kanserojendir.

Aflatoksin Nerede Ortaya Çıkıyor?

A. flavus, 98,6° F'de (37°C) optimum büyüme ile 54–118° F (12,2– 47,7 °C) sıcaklık aralığında büyüyebilir. Nem gereksinimleri düşüktür, yani büyüme için sadece %13-13,2'si idealdir.

Aflatoksin genellikle mısır, pamuk tohumu, yer fıstığı, badem ve bunlarla ilişkili yan ürünlerde görülür. Bu nedenle mısır, köpek mamalarında evcil hayvanlar için en büyük riski oluşturan bileşenlerden biridir.

Bu mahsullerin tümü tipik olarak, sıcaklık ve nemin yıldan yıla en uygun olduğu güney ABD'de yetiştirilmektedir. Bununla birlikte 25 Ağustos 2020'de Kuraklık Monitörü bu optimal koşulların kuzeye ve doğuya, mısır yetiştirme bölgelerine yayıldığını gösterdi.

Alltech Yaz Hasadı Araştırması'nın sonuçlarında yer alan yakın tarihli bir rapor, hava düzenlerindeki bu değişikliğin, normal yüksek riskli alanlar dışındaki mısır örneklerinde normalden daha yüksek seviyelerde aflatoksin tespit edildiği olağandışı bir durum yarattığını gösterdi. Bu, artık evcil hayvan maması üreticilerinin içerik satın alırken göz önünde bulundurmaları gereken yeni bir dizi zorluk sunuyor.

A. flavus mısır bitkisini, tozlaşma sırasında ipekler yoluyla, tahılı etkileyen böcekler ile, şiddetli rüzgarlar ve dolu gibi hava olaylarından zarar gören saplar ve yapraklar yoluyla enfekte edebilir. İstila tarla çapında olabilir, ancak daha çok bitki stresinin daha fazla olduğu alanlarda kümelenir. Bu bir kamyon yükünde yalnızca birkaç tanede bulunabileceğinden, mısır tanesindeki aflatoksinin tanımlanmasını zorlaştırabilir. Bu neden ile gelen bileşenleri mikotoksinler için test ederken, potansiyel riski doğru bir şekilde belirlemek için birden fazla havuzlanmış numune gerekir.

Depolanan mısırın nem oranı %14'ün altına düşecek şekilde kurutulmalı ve küf gelişimi ve böcek hasarı açısından yakından izlenmelidir. Depoya giren ve/veya çıkan tahılın taranması yalnızca aflatoksin için değil, aynı zamanda diğer mikotoksinlerin de birincil kaynağı olabilecek hasarlı ve çatlamış tanelerin uzaklaştırılması için iyi bir uygulamadır.

Çiğ tam tahıllara bağlı riske ek olarak, yem üreticileri, genellikle evcil hayvan gıdalarında kullanılan kepek gibi işlenmiş tahıl yan ürünlerinde bulunabilen konsantre mikotoksin seviyelerinin yüksek riskinin farkında olmalıdır.

Şekil 1. Kuzey ve doğu bölgelerindeki normal koşullardan daha kuru koşulları vurgulayan ABD Kuraklık Monitörü (25 Ağustos 2020)

Köpeklerde Mikotoksin Belirtileri

Hiçbir evcil hayvan sahibi mikotoksin riskini düşünmek istemezken, sorunu hafifletmek için gerektiğinde erken önlem alınabilmesini sağlamak için nelere dikkat edilmesi gerektiğini bilmek önemlidir. Mikotoksinlerle kontamine yiyecekleri yutan evcil hayvanların birincil belirtilerinden biri karaciğer hasarıdır. Bu akut veya kronik maruziyetten kaynaklanabilir. Köpeklerde mikotoksin kontaminasyonunun diğer tipik semptomları şunları içerir:

• Kusma ve iştahsızlık

• Kilo kaybı

• Uyuşukluk

• İshal

• Zayıflamış bir bağışıklık sistemi

• Solunum yolu hastalıkları

• Titreme

• Kalp çarpıntısı

• Sarılık

Aflatoksin, en güçlü mikotoksinlerden biridir. Bilinen bir kanserojendir ve uzun süreli maruziyet ölüme yol açarak evcil hayvan sahipleri ve aileleri için yıkıma neden olabilir.

Köpeğiniz bu klinik belirtilerden herhangi birini gösteriyorsa, en kısa zamanda veteriner hekiminizi ziyaret etmeniz önemlidir. Referans olması için köpek mamasının ve yem çantasının parti numarasının resmini çekin.

Aflatoksin ile İlgili Düzenlemeler Nelerdir?

Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), yemleri ve yemlerdeki yasal aflatoksin düzeylerini belirler. Evcil hayvanlar (köpekler, kediler, tavşanlar vb.) için geçerli yasal sınır milyarda 20 parçadır (ppb).

2020'de sadece aflatoksinin coğrafi yapısı büyümekle kalmadı, aynı zamanda toplam mısır verimini de etkiledi. Azalan verim, ülke çapında daha fazla miktarda mısırın taşınmasını gerektirecek ve köpek mamasında mısırla ilgili potansiyel riski daha da artıracaktır.