การเลือกแร่ธาตุรองที่ดีที่สุดเพื่อสุนัขและแมว

ในปัจจุบันสัตว์เลี้ยงถือเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัวและมีอายุขัยที่ยาวนานขึ้น ซึ่งต้องขอบคุณความก้าวหน้าทางด้านอายุรศาสตร์สัตว์เลี้ยง, สวัสดิภาพสัตว์ และโภชนาการ

 สิ่งหนึ่งที่เจ้าของสัตว์เลี้ยงสามารถเลือกสรรให้แก่สัตว์เลี้ยงได้ในทุกๆ วัน ก็คือโภชนาการ ท่ามกลางอคติมากมาย แต่เราก็ยังเชื่อว่าโภชนาการคือสิ่งที่สำคัญที่สุดสิ่งหนึ่งเพื่อการดูแลสัตว์เลี้ยงของเราในทุกช่วงวัย และส่วนสำคัญที่สุดอย่างแท้จริงสิ่งหนึ่งในโภชนาการระดับพรีเมียมก็คือ แร่ธาตุรอง

แร่ธาตุรองคืออะไร?

แร่ธาตุรองคือธาตุ เช่น สังกะสี ทองแดง เหล็ก และ แมงกานีส ที่มีความจำเป็น ซึ่งร่างกายต้องการในปริมาณน้อยมากแต่ควรได้รับอย่างเพียงพอและครบถ้วน แร่ธาตุรองมีประโยชน์มากมายต่อสุนัขและแมว เช่น ช่วยส่งเสริม ภูมิคุ้มกัน สุขภาพของกล้ามเนื้อและกระดูก และสภาพผิวหนังและขน เป็นต้น

มีปัจจัยสำคัญสองประการในการพิจารณาแร่ธาตุรองสำหรับอาหารสัตว์เลี้ยง ดังนี้

1.    รูปแบบของแร่ธาตุรอง (อนินทรีย์ หรือ อินทรีย์)

2.    ปริมาณของแร่ธาตุรองที่ให้มา (เพื่อให้แน่ใจว่าจะไม่เกิดภาวะขาดสารอาหาร)

ปัจจัยทั้งสองนี้จะส่งผลต่อความสามารถในการนำแร่ธาตุไปใช้ของสัตว์อย่างมีนัยสำคัญ หรือก็คือ สัตว์เลี้ยงของคุณจะได้รับผลลัพธ์อย่างไรจากแร่ธาตุรองเหล่านั้นนั่นเอง

แร่ธาตุรองสำหรับสุนัขและแมวไม่ได้ถูกผลิตมาเหมือนกัน

ในตลาดวัตถุดิบทางโภชนาการมีแร่ธาตุรองให้เลือกหลากหลาย ซึ่งอาจสามารถแบ่งประเภทกว้างๆ ได้เป็น ประเภทอนินทรีย์ (Inorganic Trace Mineral: ITM) และ ประเภทอินทรีย์ (Organic Trace Mineral: OTM) แร่ธาตุประเภทอินทรีย์เป็นที่ทราบกันอย่างแพร่หลายว่าเป็นแร่ธาตุที่มีความซับซ้อน จากการที่พวกมันเกี่ยวพันธ์กับกลุ่มพันธะอินทรีย์ ตัวอย่างของกลุ่มพันธะเหล่านี้ ได้แก่ กรดอะมิโน กรดอินทรีย์และเปปไทด์ขนาดเล็ก ซึ่งล้วนมีอิทธิพลต่อความแข็งแรงของการจับแร่ธาตุ

มีหลายสิ่งที่ต้องนำมาพิจารณาในการเปรียบเทียบผลิตภัณฑ์แร่ธาตุอินทรีย์ แต่โดยพื้นฐานแล้ว ปฏิกิริยาระหว่างแร่ธาตุและกลุ่มพันธะนั้นเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุดต่อความสามารถในการดูดซึมและนำไปใช้  การยึดเหนี่ยวแร่ธาตุอินทรีย์ที่แข็งแรงจะสามารถเพิ่มความสามารถในการดูดซึมและประสิทธิภาพของแร่ธาตุในร่างกายของสัตว์ได้

ดังนั้น ชนิดของกลุ่มพันธะที่ผลิตภัณฑ์เลือกใช้จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อประสิทธิภาพของแร่ธาตุอินทรีย์ และจากการวิจัยในช่วงหลายปีที่ผ่านมาได้แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของผลิตภัณฑ์ต่างชนิดกันอย่างชัดเจน การเลือกใช้กลุ่มพันธะที่ไม่เหมาะสมนั้น สามารถทำให้ผลิตภัณฑ์แร่ธาตุอินทรีย์ให้ผลไม่ต่างกับแร่ธาตุอนินทรีย์เลย

แร่ธาตุอนินทรีย์นั้นได้มาจากการทำเหมืองแร่ ดั้งนั้นความปลอดภัยและการตรวจสอบย้อนกลับได้ต้องเป็นส่วนหนึ่งในกระบวนการรับประกันคุณภาพ เพื่อหลีกเลี่ยงการปนเปื้อนของโลหะหนัก ซึ่งหากมีการปนเปื้อนในอาหาร อาจส่งผลร้ายต่อสุขภาพของสุนัขและแมวในระยะยาว โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่ออายุขัยของพวกเขายาวนานขึ้น

กล่าวโดยสรุปคือ ผลิตภัณฑ์แร่ธาตุรองที่มีอยู่ในท้องตลาดไม่ได้ถูกผลิตมาเหมือนกัน รวมถึงผลิตภัณฑ์ประเภทแร่ธาตุอินทรีย์ก็ไม่ได้ถูกผลิตมาด้วยคุณภาพเดียวกันทั้งหมดเช่นกัน

รูปแบบของแร่ธาตุมีผลต่อโภชนะที่สัตว์เลี้ยงได้รับจากอาหารของพวกเขาอย่างไร?

การรักษาสมดุลทางโภชนาการของแร่ธาตุในอาหารสัตว์เลี้ยงอาจค่อนข้างซับซ้อน เนื่องจากแหล่งแร่ธาตุอนินทรีย์มีอัตราการดูดซึมที่แปรผัน และการดูดซึมของแร่ธาตุอนินทรีย์อาจได้รับอิทธิพลจากปัจจัยต่างๆ  เช่น โภชนะอื่นๆ ในอาหาร และสภาพทางสรีรวิทยาของสัตว์ เป็นต้น

เพื่อเอาชนะจุดอ่อนด้านการดูดซึม โดยทั่วไปจึงมีการใส่แร่ธาตุอนินทรีย์ในอาหารสัตว์เลี้ยงตามท้องตลาดมากกว่าปริมาณที่แนะนำ

Bioplex® organic minerals (แร่ธาตุอินทรีย์ โบโอเพล็กซ์) เป็นทางเลือกเพื่อใช้ทดแทนการใช้แร่ธาตุอนินทรีย์จากแหล่งเหมืองแร่ ซึ่งมีประโยชน์มากมาย ตั้งแต่เรื่องความสามารถในการดูดซึมและนำไปใช้ที่ดีขึ้น ไปจนถึงการส่งเสริมกระบวนการเผาผลาญและกระบวนการทางสรีระวิทยาที่เหมาะสม ซึ่งกระบวนการเหล่านี้อาจไม่สามารถทำงานได้เต็มประสิทธิภาพเมื่อร่างกายของสัตว์ได้รับแร่ธาตุรองไม่เพียงพอ

ปริมาณแร่ธาตุที่มีในอาหารสัตว์จะแตกต่างกันตามรูปแบบของแร่ธาตุ

จากที่ได้กล่าวไปแล้วว่า แร่ธาตุในรูปแบบอนินทรีย์นั้นจะมีอัตราการดูดซึมที่ไม่แน่นอนเนื่องด้วยโครงสร้างของมัน อัตราการดูดซึมจะเป็นมาตรวัดว่าแร่ธาตุจะถูก “ดูดไปใช้” โดยระบบการย่อยอาหารและถูกจัดสรรไปยังบริเวณที่จำเป็น เช่น การตอบสนองทางภูมิคุ้มกันและการซ่อมแซมเนื้อเยื่อได้ดีเพียงใด

ปริมาณแร่ธาตุอนินทรีย์ที่สัตว์ได้รับจากอาหารนั้น ไม่ได้หมายถึงปริมาณแร่ธาตุที่สัตว์ดูดซึมได้อย่างแท้จริง

หลังจากที่สัตว์เลี้ยงกินอาหารเข้าไป อาหารจะถูกย่อยโดยระบบย่อยอาหารเพื่อทำให้สารอาหารสามารถถูกดูดซึมและนำไปใช้ โครงสร้างของแร่ธาตุอนินทรีย์จะทำปฏิกิริยากับส่วนประกอบอื่นๆ ในอาหารระหว่างกระบวนการย่อย ซึ่งจะก่อให้เกิดสารประกอบที่ย่อยไม่ได้ ซึ่งท้ายที่สุดจะถูกขับออกทางมูลของสัตว์

เราเรียกสิ่งนี้ว่า ชีวประสิทธิผลต่ำ ด้วยสาเหตุว่า ถึงแม้คุณจะใส่แร่ธาตุลงไปในอาหารสัตว์เลี้ยงของคุณ แต่แร่ธาตุเหล่านั้นก็ไม่ได้ถูกนำไปใช้และเป็นประโยชน์ต่อสัตว์เลี้ยงของคุณได้อย่างเต็มที่ โดยทั่วไปวิธีที่ใช้แก้ไขปัญหานี้คือการเติมแร่ธาตุรองในปริมาณที่มากกว่าปริมาณที่แนะนำ แต่การทำเช่นนี้ไม่ได้เป็นการแก้ปัญหาอย่างแท้จริง

รูปแบบของแร่ธาตุมีอิทธิพลต่อการดูดซึมสารอาหารในระบบทางเดินอาหารได้ 3 ทาง:

• การทำงานต้านกันระหว่างอาหารและอาหารสัตว์ (Food and feed antagonisms)

มีการตรวจสอบและวิเคราะห์ปฏิกิริยาระหว่างส่วนประกอบของอาหารและแร่ธาตุรอง ในประเด็นความเป็นไปได้ของปฏิกิริยาเชิงลบและการทำงานต้านกัน เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ  

Credit: https://orthomolecular.webs.com/Elements/MineralWheel1.jpg

• ผลต่อความเสถียรของวิตามิน

การออกซิเดชัน (oxidation) ของวิตามิน เช่น วิตามินอี ซึ่งอาจทำให้วิตามินออกฤทธิ์ได้น้อยลง สามารถเกิดจากการออกซิเดชันของไขมัน และบ่อยครั้งเกิดจากปฏิกิริยาจากแร่ธาตุรอง ซึ่งชนิดและรูปแบบของแร่ธาตุรองจะส่งผลแก่ควมเสถียรของวิตามินได้

การศึกษาเพื่อทดสอบความเสถียรของวิตามินอีระหว่างการใช้แร่ธาตุอนินทรีย์และอินทรีย์ แสดงให้เห็นว่าแร่ธาตุในรูปแบบอนินทรีย์นั้น สามารถทำลายความเสถียรของโมเลกุลของวิตามินได้ การเลือกใช้แร่ธาตุรองในรูปแบบอินทรีย์ เช่น การใช้แร่ธาตุแบบคีเลทสำหรับสุนัขและแมว อาจไม่ไปลดความเสถียรของวิตามินในระดับรุนแรงอย่างเช่นแร่ธาตุอนินทรีย์

• การทำงานของสารต้านอนุมูลอิสระอาจมีประสิทธิภาพลดลง

การศึกษาเพิ่มเติมในการประเมินผลกระทบของแร่ธาตุที่มีต่อส่วนประกอบของอาหารพบว่า สารต้านอนุมูลอิสระที่ใช้อยู่ทั่วไป อาจถูกทำให้มีประสิทธิภาพลดลงโดยแร่ธาตุอนินทรีย์ ข้อมูลยังชี้ให้เห็นอีกด้วยว่า การใช้แร่ธาตุอินทรีย์ที่มีโครงสร้างการยึดเหนี่ยวที่อ่อนแอก็ส่งผลในทางลบอย่างมากต่อการทำงานของสารต้านอนุมูลอิสระด้วยเช่นกัน ดังนั้นประเภทของแร่ธาตุอินทรีย์จึงมีความสำคัญต่อคุณภาพและความเสถียรของส่วนประกอบอื่นในอาหาร

Biolex^® เป็นแร่ธาตุรองในรูปแบบอินทรีย์สำหรับสัตว์เลี้ยง ที่เหนือกว่า

แร่ธาตุอินทรีย์ถูกผลิตมาแตกต่างกัน โครงสร้างของแร่ธาตุอินทรีย์เป็นแบบวงแหวน ซึ่งช่วยปกป้องแร่ธาตุเมื่อเดินทางผ่านระบบย่อยอาหาร หลังจากนั้นแร่ธาตุจะถูกดูดซึมผ่านผนังลำไส้และเข้าสู่กระแสเลือดเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ แต่สำหรับแร่ธาตุอนินทรีย์แล้ว แร่ธาตุมักจะติดอยู่ตรงผนังลำไส้แทนที่จะถูกดูดซึมผ่านเข้าไป ลองจินตนาการว่าลำไส้คือประตูที่จะให้หรือไม่ให้สารอาหารผ่านไปได้

แร่ธาตุรองในรูปแบบอนินทรีย์ยังคงถูกใช้อยู่ในอาหารสัตว์ในปัจจุบัน แต่เราเริ่มเห็นว่ามีผู้ผลิตอาหารสัตว์จำนวนเพิ่มขึ้นที่เปลี่ยนมาใช้ผลิตภัณฑ์แร่ธาตุที่ดีกว่า เช่น Bioplex® organic trace minerals

 แร่ธาตุอินทรีย์ทำให้สัตว์เลี้ยงมีสุขภาพดี

ถึงแม้ว่าร่างกายของสัตว์นั้นจะต้องการแร่ธาตุรองในปริมาณที่น้อยมาก แต่แร่ธาตุรองนั้นก็มีความสำคัญมากต่อการทำงานของร่างกาย และการได้รับแร่ธาตุที่ไม่เพียงพอก็อาจส่งผลร้ายต่อสุขภาพของสัตว์เลี้ยง

ตัวอย่างเช่น สังกะสีจะถูกนำไปใช้โดยตรงสำหรับขนและผิวหนัง ในการช่วยส่งเสริมกระบวนการคงความสมบูรณ์ของเซลล์ การขาดแร่ธาตุสังกะสี อาจทำให้เกิดภาวะผิดปกติของเนื้อเยื่อบุผิว, โรคผิวหนัง, ปัญหาเรื่องขน และการบาดเจ็บในทางเดินอาหาร (สาเหตุจากความเสียหายของไมโครวิลไล)

ทองแดงและแมงกานีส จะถูกสะสมโดยตรงในกระดูก, ข้อ, ตับ และกล้ามเนื้อ และยังมีความสำคัญต่อการพัฒนาและการสร้างภาวะสมดุลของโครงสร้างกระดูก นั่นทำให้ทองแดงและแมงกานีสมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อลูกสุนัขและลูกแมว ทองแดงเป็นปัจจัยร่วมของเอนไซม์ ไลซิลออกซิเดส (lysyl oxidase) ซึ่งจำเป็นต่อการเชื่อมโยงระหว่างคอลลาเจนและอีลาสตินในระหว่างการสังเคราะห์กระดูกอ่อน  แมงกานีสเป็นปัจจัยร่วมของไกลโคซิลทรานสเฟอร์เรส (glycosyltransferases) ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่สำคัญต่อการพัฒนาและการยืดออกของห่วงโซ่ไกลโคสะมิโนไกลแคน ซึ่งเป็นการสร้างสารตั้งต้นของกระดูกอ่อนแม่พิมพ์ (cartilage model)

ยังมีข้อมูลอีกมากมายที่ยังไม่กล่าวถึงในที่นี้ แต่หากจะพูดถึงการเลือกใช้แร่ธาตุสำหรับอาหารสัตว์เลี้ยงนั้น แร่ธาตุรองประเภทอินทรีย์จะมีผลในเชิงลบต่อสารอาหารอื่นที่สำคัญ น้อยกว่าแร่ธาตุอนินทรีย์อย่างมาก อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่แร่ธาตุอินทรีย์ทุกรูปแบบจะทำงานได้เหมือนกัน ดังนั้นเราจึงแนะนำให้ผู้ประกอบสูตรอาหารให้ความสำคัญกับตัวเลือกวัตถุดิบ ไม่แค่เพียงเพื่อประโยชน์สูงสุดทางโภชนะแต่เพื่อคุณภาพและความเสถียรของอาหารสัตว์อีกด้วย

การเลือกใช้สารอาหารแร่ธาตุรองที่มีประสิทธิภาพสุงสุดจะช่วยสร้างเสริมสุขภาพที่ดีกว่าแก่สัตว์เลี้ยง ทั้งระบบภูมิคุ้มกัน กล้ามเนื้อและกระดูก และระบบทางเดินอาหารที่แข็งแรง และไม่เพียงแต่จะทำให้อาหารสัตว์เลี้ยงของคุณโดดเด่นบนชั้นวางขาย แต่เจ้าของสัตว์เลี้ยงจะเห็นความแตกต่างและจะกลับมาซื้อสินค้าของคุณซ้ำต่อไปแน่นอน